Patron Honorowy: Czesław Antoni Czapliński
Czesław Antoni Czapliński – polsko-amerykański artysta fotograf. Członek honorowy Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennikarz i autor filmów dokumentalnych
Mecenas:
Wspomóż projekt PLPJ, zostań Mecenasem Legendy Andrzeja Pityńskiego
Opiekun: Muzeum Rzeźby w Ulanowie
Muzeum Rzeźby w Ulanowie / Muzeum Andrzeja Pityńskiego otwarte 11 listopada 2015 roku. Placówka mieści się w zrekonstruowanym domu rodzinnym artysty, niedaleko portu rzecznego nad Sanem. Ekspozycja zajmuje trzy jego pomieszczenia którą nie sposób się nie zachwycić
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Najbardziej znany Polski rzeźbiarz w USA, w którego sercu galopowały konie. Kawaler Orderu Orła Białego, którego prace związane z historią Polski Niepodległej są bardzo ekspresyjne i mocne w przekazie.
Andrzej Pityński (ur. 15 marca 1947 r. w Ulanowie, niewielkim miasteczku położonym w widłach Sanu i Tanwi na podkarpaciu, dawnej stolicy flisactwa, zm. 18 września 2020 r. w Mount Holy, NJ, USA). Jego dziadek Andrzej Marcin Pityński (1902-1982) był retmanem, czyli przywódcą transportu, kilku połączonych tratw, gdzie na początku XX wieku, spławiano drewno Sanem i Wisłą, aż do Gdańska.
Rodzice Andrzeja Pityńskiego – ojciec Aleksander (1926-1994) i mama Stefania (1925-1997) poznali się podczas okupacji niemieckiej, jako partyzanci AK-NOW, walczący jeszcze długo po zakończeniu wojny, o wolną Polskę. Jego wuj Michał Krupa „Pułkownik” (1920-1972) — którego młody Andrzej odwiedzał w leśnych kryjówkach — zdradzony i osaczony przez UB, MO, ZOMO został aresztowany 19 lutego 1959 r. w Kulnie k. Leżajska, jako jeden z ostatnich partyzantów w Polsce po II wojnie światowej. Dziadek Pityńskiego były retman i ułan, wpoił wnukowi miłość do koni, który po latach wspomina: „Mam dwie pasje – rzeźbę i konie. Łącze je ze sobą. Moim ulubionym tematem jest jeździec i koń. Rzeźbiąc, staram się wyrazić ideę ruchu konia i jeźdźca, harmonię scalenia dwóch istot żywych w jedną bryłę. Kto nie przeżył zmagań z naturą, nie przebył setek kilometrów w siodle, karkołomnych upadków, niebezpiecznych sytuacji, w których jeździec i koń pomagają sobie, ufają i wierzą wzajemnie, ten nigdy mnie nie zrozumie…”.
W krakowskiej ASP Pityński studiował w latach 1968-1974 na wydziale rzeźby u prof. M. Koniecznego i J. Bandury. Jeszcze przed dyplomem zrealizował pierwsze prace: pomnik Ignacego Paderewskiego stojący przed Collegium Padarevianum w Krakowie, płaskorzeźbę królowej Jadwigi i rzeźbę „Kircholm”.
Fascynacja koniem trwa, Pityński bierze udział w zawodach jeździeckich, występuje na koniu w filmie „Czarne chmury”, jego dyplom na krakowskiej ASP zatytułowany był „Jeździec i koń – autobiografia” w pracowni prof. Jerzego Bandury, który wspominał po latach swego ucznia: „…Andrzej Pityński przyjechał do Krakowa nieśmiale uśmiechnięty, nie wiem jakim cudem przebrnął przez maszynkę egzaminu wstępnego — nic nie umiał. W jego domowych szkicownikach widziało się napady na dyliżans, podobizny szeryfów itd. Zaczął od zera… Mówił głównie o koniach, a w szkole „brał przeszkody” — ulubione jego powiedzonko…”.
(…)
Kolejna artystyczna droga Pityńskiego rozpoczęła się od rzeźby Artura Rubinsteina. Dziś wśród zrealizowanych projektów szczególne miejsce zajmują pomniki: Partyzanci (Boston, 1983); Marii Curie-Skłodowskiej (Bayonne, 1987); „Sarmata” (Morris Museum); Jerzego Popiełuszki (Trenton, 1987); Papieża Jana Pawła II (Manhattan i Ulanów, 1989); „Mściciel” (Doylestown, Pensylwania; Amerykańska Częstochowa, 1988); „Katyń 1940” (Jersey City, 1991), „Pomnik Błękitnej Armii” (Warszawa, 2002).
(…)
Źródło: „Portret z historią – Andrzej Pityński” (2022) – Czesław Czapliński
Autorzy wpisu: Czesław Czapliński, Bartłomiej Pucko – Muzeum Rzeźby w Ulanowie |
Aktualizowano: 2025/07/01
Andrzej Pityński zmarł 18 września 2020 roku w Mount Holly w hrabstwie Burlington w stanie New Jersey.
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Publikacje w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:
Kliknij wybraną zakładkę, a następnie interesujący Cię link, aby otworzyć powiązane materiały
w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej (www.pcbj.pl):
„Portret z historią – Andrzej Pityński” (2022) – Czesław Czapliński
„Rzeźba – Andrzej Pityński” (2008)
„Andrzej Pityński, artysta rzeźbiarz” (2008) FILM
„Sztuka polska w świecie” (1987)
Odnośniki do innych źródeł:
- „Pożegnanie Mistrza Pityńskiego na ziemi amerykańskiej” (2020) – Aneta Antoniak [www.radiorampa.com] [2025/06/13]
- „Pogrzeb twórcy Pomnika Katyńskiego. Prezydent Duda wspomina Andrzeja Pityńskiego” (2020) [www.polsatnews.pl] [2025/06/13]
- „Andrzej Pityński” (1947–2020) (2020) [www.archiwum.ipn.gov.pl] [2025/06/13]
- „Amerykański rzeźbiarz z Ulanowa. Otwarcie Muzeum Pityńskiego” (2015) – Antoni Adamski [www.biznesistyl.pl] [2025/06/13]
- „Andrzej Pitynski” [EN] (2001) [www.poles.org] [2025/06/13]
Poniżej zamieszczamy odnośniki do innych ciekawych źródeł, które nie prowadzą do naszej Biblioteki i nie mamy wpływu na wyświetlane tam treści.
Razem z hiperłączem zamieszczamy widoczny adres artykułu oraz datę kiedy odnośnik ostatni raz był przez nas sprawdzany. Linki domyślnie otwierają się w nowym oknie.
- „Pożegnanie Mistrza Pityńskiego na ziemi amerykańskiej” (2020) – Aneta Antoniak [www.radiorampa.com] [2025/06/13]
- „Pogrzeb twórcy Pomnika Katyńskiego. Prezydent Duda wspomina Andrzeja Pityńskiego” (2020) [www.polsatnews.pl] [2025/06/13]
- „Andrzej Pityński” (1947–2020) (2020) [www.archiwum.ipn.gov.pl] [2025/06/13]
- „Amerykański rzeźbiarz z Ulanowa. Otwarcie Muzeum Pityńskiego” (2015) – Antoni Adamski [www.biznesistyl.pl] [2025/06/13]
- „Andrzej Pitynski” [EN] (2001) [www.poles.org] [2025/06/13]
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Pokrewne Legendy:

Jan Raszka
Polski rzeźbiarz, grawer, medalier, malarz, profesor i pedagog akademicki pochodzący ze Śląska Cieszyńskiego.

Anna Dębska
Prace Anny Dębskiej oszałamiają swoją bezpośredniością. Jej styl i technika nie mają żadnego odpowiednika w rzeźbie. Wzrusza nas emocją swego widzenia urody życia koni i innych zwierząt.
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Galeria:




















NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –