Romantyk, hodowca koni, hetman polny koronny. Potomek najstarszych i najpotężniejszych rodów Rzeczypospolitej. „Złotobrody emir”.

______________________________________________________________

Urodzony 15 grudnia 1784 we Lwowie.

(…) Jeden z biografów Wacława, Antoni Józef Rolle, zauważył:

„[…] życie Emira, choć tylekroć razy opowiedziane, należycie jeszcze zbadanym nie zostało, a wdzięczny to i pouczający nawet dla badacza temat”.

Dziś, mimo iż od bitwy daszowskiej powstało dwadzieścia poświęconych Rzewuskiemu utworów literackich i niemal drugie tyle opracowań na jego temat, powyższe stwierdzenie pozostaje aktualne. Zagadnienie postaci hrabiego nie doczekało się gruntownych i całościowych badań. Wspomniane opracowania w większości odnoszą się do wybranych fragmentów jego życia, wiele z nich powstało w oparciu o pojedyncze, lub niewiarygodne źródła.

O ile „hipologiczny” i „arabski” wątek biografii Emira stanowił przedmiot zainteresowania orientalistów czy hodowców koni czystej krwi, badacze zajmujący się zagadnieniem polskiej działalności konspiracyjnej i patriotycznej w XIX wieku, nie poświęcili Rzewuskiemu zbyt wiele uwagi. A przecież to temat niesłychanie ciekawy. Już Lucjan Siemieński pisał o Wacławie:

„Nie znam też człowieka, któryby w naszych prozaicznych czasach tyle dostarczył poetycznego wątku co on, nietylko całem życiem, lecz nawet i śmiercią. Poledz wśród boju byłoby rzeczą zwyczajną – tylu innych tak ginęło i ginie – ale ginąć tajemniczo – bez śladu… nie każden potrafi”

Piotr Jaxa Bykowski, jeden z XIX-wiecznych biografów Rzewuskiego, zdawał sobie sprawę z niedoskonałości powstałych dotąd opracowań. Podkreślał potrzebę wypełnienia istniejącej luki, poprzez przeprowadzenie gruntownych badań źródłowych. W 1879 roku napisał:

„Z połączenia tedy naszych monografij [dotyczących Wacława Rzewuskiego – F. K.] może ktoś, rzeczy bliżej jeszcze świadomy, utworzy jedne całość” (…)

Zapraszamy do zapoznania się z rozprawą, która podejmuje próbę przedstawienia całości zagadnienia, tj. biografii Wacława „Emira” Rzewuskiego, ocenę jego dokonań, opis losów jego potomków i historii rodu Rzewuskich od ich legendarnych, baśniowych początków.

Czytaj więcej… (po kliknięciu przejdziesz do Polskiej Cyfrowej Biblioteki Jeździeckiej)

Autor: Filip Kucera

Poniżej znajdziesz linki do powiązanych materiałów w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej