Wpisy




Trener jeździectwa, współtwórca Polskiego Związku Jeździeckiego i jego sekretarz generalny. Kawaler Krzyża Walecznych i Srebrnego Krzyża Zasługi.

______________________________________________________________

W dziejach naszego sportu konnego obok szeregu doskonałych zawodników, którzy rozsławili swoimi zwycięstwami na wielu stadionach świata nasze jeździeckie tradycje, nader poczesne miejsce zajął utalentowany jeździec i niezrównany instruktor oraz rzeczoznawca jeździectwa — major Leon Kon. Wprawdzie brak zdrowia nie pozwolił mu brać czynnego udziału w zawodach, lecz niemniej potrafił on precyzyjnie ujeżdżać i naskakiwać konie, a przede wszystkim umiał znakomicie szkolić tych, których natura obdarzyła silnym organizmem, talentem i chęcią nauczenia się jazdy na najwyższym poziomie.

Leon Kon urodził się w Warszawie dnia 5 września 1888 r. z ojca Gabryela i matki Jadwigi z Dąbrowskich. We wczesnym dzieciństwie rodzice zabrali go do Petersburga, gdzie zaczął uczęszczać do X gimnazjum klasycznego, które ukończył w 1906 r. Potem wstąpił na uniwersytet, na wydział przyrodniczy, lecz go z racji zbytniego zajęcia się sportem konnym nie ukończył.
Będąc jeszcze w gimnazjum upodobał sobie jazdę konną i stopniowo wciągał się w nią coraz poważniej, tak że z czasem stała się ona podstawowym jego zajęciem.

Poznawszy jeszcze jako gimnazjalista zamożnego i zamiłowanego jeźdźca, Pawła Taniejewa pozyskał jego sympatię i opiekę w nauczaniu jazdy. P. Taniejew, który dobrze opanował jazdę maneżową, szkolił bezinteresownie młodego adepta tej sztuki i użyczał mu swych koni, a w latach 1905—1906 zaczął przerabiać z nim ćwiczenia „wyższej szkoły”. Widząc, że uczeń posiada wyjątkowe zamiłowanie i uzdolnienia, zapoznał go z jeźdźcem światowej sławy, instruktorem w Oficerskiej Szkole w Petersburgu, Jamesem Fillisem. Pod jego kierunkiem szkolił się L. Kon w wyższej szkole jazdy w 1906 i 1907 r.

Pod wpływem postępów, jakie czynił, i wzrastającego zapału do jazdy konnej, porzucił uniwersytet, aby całkowicie poświęcić się karierze jeździeckiej.

(…)

W całym pracowitym życiu L. Kona największą zasługą pozostało to, że wespół z płk. K. Rómmlem pierwsi zaczęli atakować w odrodzonej Polsce w latach dwudziestych przestarzałe zasady jazdy maneżowej i pomimo początkowo bardzo silnych oporów potrafili przeforsować zmianę systemu nauczania jazdy konnej w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, skąd nowe zasady jazdy rozpowszechniły się stopniowo po całym kraju. Przysporzyły też one wiele laurów naszemu jeździectwu na forum międzynarodowym, włączając w to i Olimpiady.

(…)

Autor: Witold Pruski

Źródło: “Major Leon Kon i Jego rola w polskim jeździectwie” (1969) – Witold Pruski

Wpis aktualizowano: 06.03.2024


Leon Kon zmarł w Poznaniu 24 listopada 1964 roku, w wieku 76 lat.
Został pochowany w Kościanie w Poznańskiem.


Publikacje w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Kliknij poniższe linki, aby przejść do powiązanych materiałów w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej (otworzą się na nowej karcie):

“Jerzy Grabowski i pierwszy kurs instruktorów jeździectwa” (2013) – Renata Urban

“Historia jeździectwa, cz. XVII” (1994) – Witold Domański

“Historia jeździectwa, cz. XV” (1993) – Witold Domański

“Polski Związek Jeździecki” (1991) – Leon Kon

“Olimpiada Paryska 1924 r.” (1990) – Leon Kon

“Centralna Szkoła Kawalerii i 2. Pułk Ułanów Grochowskich” (1990)

“Historia jeździectwa, cz. III” (1989) – Witold Domański

“Po 24 latach w olimpijskich szrankach” (1972) – Witold Domański

“Major Leon Kon i Jego rola w polskim jeździectwie” (1969) – Witold Pruski

“Nie łatwy był start jeździectwa po wojnie” (1965) – Leon Kon

“Jazda konna” (1953) – Leon Kon

“1927 Łazienki 1937” (1937) – Leon Kon

“Polskie jeździectwo w 1936 roku” (1937) – Leon Kon

“Igrzyska konne XI Olimpiady” (1936) – Leon Kon

“Amsterdam – Hilversum” (1928) – Leon Kon

“Jeźdźcy polscy na dziewiątej (IX) Olimpiadzie” (1928) – Leon Kon

“Już o Olimpiadzie w 1928 r. …” (1926) – Leon Kon

“Polska hippika na VIII-ej Olimpjadzie” (1924) – Leon Kon

Zdjęcia ze zbiorów Muzeum Sportu i Turystyki – Warszawa


Sergiusz Zahorski

Generał brygady Wojska Polskiego, szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta Rzeczypospolitej, współtwórca polskiego jeździectwa sportowego, uczestnik Igrzysk Olimpijskich 1912 w reprezentacji Rosji.

Czytaj więcej…

ALLI (NN – NN)

Urodził się jako Kaktus w 1920 roku, hodowli Stefana Walewskiego z Inczewa, wł. Wojsko Polskie. W 1931 i 1933 roku wygrał pod Szoslandem PN w Warszawie. IO Amsterdam 1928, srebro druż. w skokach. Na igrzyskach popełnił jeden błąd. Jeździec rtm. K. Szosland – 2 pkt. karne, XIII miejsce ind.

Czytaj więcej…

MYLORD (NN – NN)

Wyhodowany w Irlandii. Jego właścicielem był kpt. art. Józef Szilagyi. Prawdopodobnie przed igrzyskami kupiło go od niego wojsko. IO Amsterdam 1928, srebro druż. w skokach. Popełnił jeden błąd w rozgrywce. Jeździec por. K. Gzowski – 0/2pkt. karne wrozgrywce, IV miejsce ind.

Czytaj więcej…

READGLEADT (NN – NN)

Wyhodowany w Irlandii. Był własnością Grupy Sportu Konnego. Dosiadany przez różnych jeźdźców. W 2.poł. lat 20. wygrał kilka razy konkursy o PN. Spokojny i pewny. IO Amsterdam 1928, srebro druż. w skokach. Jeździec rtm. M. Antoniewicz – 6 pkt. karnych, XX miejsce ind.

Czytaj więcej…

Leon Burniewicz

II Wicemistrz Polski w Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego. Żołnierz, Trener. Działacz Polskiego Związku Jeździeckiego. Odznaczony Medalem za Wojnę 1939. Major Wojska Polskiego.

Czytaj więcej…

Tadeusz Sokołowski

Żołnierz, sportowiec, 3x medalista MP, 2 wicemistrz Armii (1935), olimpijczyk IO Berlin 1936 (Zbieg II), 1937-39 szef sekcji jeździeckiej WKS Legia, cichociemny zakatowany przez Gestapo w Mińsku.

Czytaj więcej…

Karol Rómmel

Żołnierz, trener, artysta w malarstwie, rysunku i jeździe konnej. Trzy krotny olimpijczyk (1912 – Sztokholm, 1924 – Paryż, 1928 – Amsterdam). Działał w KJK w Łodzi (1937) oraz JLKS Sopot (po wojnie).

Czytaj więcej…


Galeria:




Centrum szkolenia kawalerii Wojska Polskiego II RP w latach 1928-1939 w garnizonie Grudziądz. Było największą tego typu wojskową jednostką szkoleniową w Europie. 

—-

Nie można przecenić roli Centrum Wyszkolenia Kawalerii w historii, a nawet teraźniejszości polskiego jeździectwa. Centrum kształciło nie tylko oficerów służby stałej i rezerwy kawalerii ale to co nazywamy szkołą polską, będącą odmianą naturalnej szkoły włoskiej jazdy konnej powstało w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Wcześniej znanego jako Centralna Szkoła Jazdy, Obóz Szkolny Kawalerii. Czołówka instruktorów i jeźdźców w okresie międzywojennym była związana z Centrum Wyszkolenia Kawalerii.

To w Grudziądzu uczyli i trenowali ppłk. Karol Rómmel, rtm. Leon Kon, ppłk Jan Kossak mjr Adam Królikiewicz, rtm. Kazimierz Szosland, mjr Michał Antoniewicz, mjr. Wilhelm Lewicki i wielu innych. Sukcesy polskiego jeździectwa w okresie międzywojennym były związane z Grudziądzem. W Centrum Wyszkolenia Kawalerii organizowano szereg kursów dla oficerów i podoficerów (np. Kurs Oficerów Sztabowych, Kurs Dowódców Szwadronów, Kurs Podoficerów Ujeżdżaczy Koni, Kurs Instruktorów Jazdy Konnej, Kurs Podoficerów Zawodowych Kawalerii, Kurs Lekarzy Weterynarii, Kurs Adiutantów Pułku).

Po drugiej wojnie światowej pomimo, iż Centrum już nie istniało oficerowie z nim związani uczestniczyli w odbudowie polskiej hodowli koni i jeździectwa. Ppłk. Karol Rómmel, mjr Adam Królikiewicz, mjr Wiktor Olędzki, kpt. Jan Mickunas, rtm. Jarosław Suchorski, płk Kazimierz de Rostwo-Suski, płk. Antoni Dębski i p. Marek Rozczynialski jako trenerzy. Płk. Aleksander Piotraszewski, mjr Marian Fabrycy, p. Sas-Jaworski jako Hodowcy. Leon Chatizow jako trener wyścigowy.

Obecna generacja trenerów jeździectwa była w większości trenowana przez trenerów oficerów kawalerii i artylerii.

Oficerowie, którzy postali na emigracji mieli w sporcie jeździeckim znaczące osiągnięcia. Mjr Anatol Pieregorodzki, a późnej gen. Michał Gutowski jako trenerzy kadry narodowej WKKW Kanady osiągnęli sukcesy olimpijskie. Mjr Michał Antoniewicz był trenerem kadry narodowej USA także z sukcesami olimpijskimi. Mjr Janusz Komorowski był trenerem kadry narodowej Argentyny, mjr Seweryn Kulesza był trenerem kadr narodowych Belgii i Irlandii. Rtm. Bronisław Skulicz i rtm. Antoni Żelewski byli trenerami w Belgii. Mjr Władysław Zgorzelski wyróżnił się jako trener i gracz polo w Urugwaju. Mjr Jerzy Iwanowski prowadził odpowiednik Hiszpańskiej Szkoły Jazdy w Afryce Południowej.

Autor: Leszek Nagórny

Poniżej znajdziesz linki do powiązanych materiałów w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej.

Wpis aktualizowano: 29.05.2023


Publikacje w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:

Kliknij poniższe linki, aby przejść do powiązanych materiałów w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej (otworzą się na nowej karcie):

“Geneza i działalność Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu” (2022) – Renata Urban

“Tradycje sportów konnych w Polsce do 1939 roku” (2022) – Renata Urban

“Jedna szkoła jazdy, różne losy” (2019) – Hanna Łysakowska

“Sport jeździecki w kawalerii konnej II RP” (2018) – Robert Woronowicz

Grudziądz – Stolica Polskiej Kawalerii 1920-2011 | FILM

“Komendanci Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu” [link](2010)

“Jak Leon Kon przywiózł z Rosji do Polski włoską szkołę jazdy” (2003) – Hanna Łysakowska

“Polski dosiad czym był Grudziądz dla polskiego jeździectwa” (2002) – Lesław Kukawski

“Oddziały kawalerii II Rzeczypospolitej cz. 40” (1998) – L. Kukawski

“Sale Tradycji Jazdy Polskiej w Grudziądzu” (1994) – Lesław Kukawski

“O kawalerii polskiej XX wieku” (1991) – Cezary Leżeński, Lesław Kukawski

“Centralna Szkoła Kawalerii i 2. Pułk Ułanów Grochowskich” (1990) – Leon Kon

“Grudziądzkie fascynacje” (1990) – Józef Hlebowicz

“Koń wojskowy” (1990) – Lesław Kukawski

“Wpływ szkół jeździeckich na budowę rzędu końskiego w Polsce” (1986) – Ryszard Wagner

“Dzieje konkursów hippicznych w Polsce” (1982) – Witold Pruski (str. 57-72)

“Polska szkoła jeździecka” (1978) – Henryk Leliwa-Roycewicz

“Rozważania na temat polskiej szkoły jazdy konnej” (1976) – Witold Pruski

“Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu” [link](1938) | FILM

“Księga jazdy polskiej” (1938) – Praca zbiorowa

“Święto Kawalerii w Grudziądzu” (1936) – Antoni Bogusławski

“Wielkie Wojskowe Szkoły Jazdy. Polska – Grudziądz” (1934) – Tadeusz Grabowski

Jeździec i Hodowca (1934) nr 12 – Sport konny

Jeździec i Hodowca (1933) nr 10 – Kawaleria

Słownik Jeździecki i Hodowlany – Lesław Kukawski


Pokrewne Legendy:

Leon Burniewicz

II Wicemistrz Polski w Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego. Żołnierz, Trener. Działacz Polskiego Związku Jeździeckiego. Odznaczony Medalem za Wojnę 1939. Major Wojska Polskiego.

Czytaj więcej…

Tadeusz Sokołowski

Żołnierz, sportowiec, 3x medalista MP, 2 wicemistrz Armii (1935), olimpijczyk IO Berlin 1936 (Zbieg II), 1937-39 szef sekcji jeździeckiej WKS Legia, cichociemny zakatowany przez Gestapo w Mińsku.

Czytaj więcej…

Robert Woronowicz

Oficer służby stałej WP, specjalność – kawaleria reprezentacyjna. Instruktor Wyszkolenia Kawaleryjskiego. Instruktor jeździecki PZJ i rekreacji ruchowej ze specjalnością jeździectwo. Twórca i szkoleniowiec Kawalerii Ochotniczej od 1993 r.

Czytaj więcej…

Bolesław Wieniawa-Długoszowski

Pierwszy Ułan II Rzeczypospolitej. Lekarz, poeta, poliglota, kawalerzysta, adiutant Józefa Piłsudskiego. Generał WP. Ambasador RP w Rzymie. Zginął tragicznie w Nowym Jorku. Jego prochy, spoczęły na Cmentarzu Rakowieckim w Krakowie.

Czytaj więcej…

Michał Toczek

Żołnierz, major, artylerzysta. Jeździec i trener. Odznaczony m. inn. 3. krotnie Krzyżem Walecznych. Zwycięzca PN, Nowy Jork 1926 r., Nicea 1926 Hamlet 2.20. (II m.),

Czytaj więcej…

Michał Gutowski

Olimpijczyk. Rtm, 17 pułk ułanów wielkopolskich. Kawaler m. innymi orderu Wojennego Virtuti Militari, Legii Honorowej, Krzyża Walecznych 5 razy. Generał w stanie spoczynku.

Czytaj więcej…

Witold Pilecki

Rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej, więzień i organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Autor raportów o Holocauście.

Czytaj więcej…

Karol Rómmel

Żołnierz, trener, artysta w malarstwie, rysunku i jeździe konnej. Trzy krotny olimpijczyk (1912 – Sztokholm, 1924 – Paryż, 1928 – Amsterdam). Działał w KJK w Łodzi (1937) oraz JLKS Sopot (po wojnie).

Czytaj więcej…

JASIEK

Pan Hordyński z okolic Tarnobrzega na zawodach w Piotrkowie Trybunalskim w 1922 roku, rozpoznał go jako konia Mantel (potem Jasiek), wziętego do wojska w 1909, miał w czasie tych zawodów 17 lat.

Czytaj więcej…

PICADOR

1924 | Igrzyska Olimpijskie Paryż | brązowy medal indywidualny w skokach przez przeszkody – rtm. Adam Królikiewicz, 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.

Czytaj więcej…


Galeria:

Jeżeli na zdjęciu nie podano innych informacji, pochodzi ono z publikacji pt. “Kawaleryjska Alma Mater w Grudziądzu 1920-1939” (2008). Za zgodą spadkobierców Pana Lesława Kukawskigo.