Lek. wet. hodowca koni arabskich, w latach 2000-2016 prezes SK Janów Podlaski, wiceprzewodniczący Światowej Federacji Konia Arabskiego (WAHO).
______________________________________________________________
Stadnina Koni w Janowie Podlaskim jest pomnikiem naszej kultury materialnej. Wyjątkowym, bo wciąż żywym, pozwalającym odwiedzającym stadninę hodowcom, miłośnikom koni oraz licznym turystom przeżyć podróż w przeszłość i odetchnąć powietrzem początków XIX wieku, kiedy konie były codziennymi towarzyszami życia ówczesnych ludzi.
Zadaniem naszym jest pielęgnowanie janowskiej stadniny z jej końmi, tradycją, architekturą i zachowanie tego dobra narodowego dla następnych pokoleń.
Ponad dwusetletnia historia stadniny pokazuje wyraźnie, że niezależnie od systemu ekonomicznego czy politycznego stadniny państwowe miały i wciąż mają bardzo ważną misję do spełnienia. Celem ich działania było i jest nadal zapewnienie hodowcom krajowym dostępu do zasobów genetycznych, niezbędnych do prowadzenia hodowli.
Ta misja dzisiaj jest tak samo ważna, a może nawet ważniejsza niż w przeszłości. Historia pokazuje wyraźnie, że zarówno w Polsce jak i w wielu innych krajach świata hodowla koni przeżywała wzloty i upadki. Wielkie i odnoszące znaczące sukcesy stadniny prywatne znikały, a dorobek ich z braku równie zdolnych następców nie był kontynuowany. Ogromna wrażliwość prywatnej hodowli koni na zaburzenia makroekonomiczne i na wypadki losowe powoduje nagłe przerwanie ciągłości pracy hodowlanej. Liczne przykłady, a jednym z najważniejszych może być historia Stadniny Koni w Janowie Podlaskim, pokazują, że państwowe stadniny odporne na koniunkturalne czynniki są bankiem genów, pozwalającym reaktywować hodowlę terenową po chwilowych kryzysach. Gdyby w Janowie nie zgromadzono po I wojnie światowej klaczy jarczowieckich, sławuckich, antonińskich czy radowieckich, prawie na pewno te tak ważne dla hodowli linie odeszłyby w niebyt i trudno sobie wyobrazić bez ich obecności współczesną hodowlę koni czystej krwi arabskiej w Polsce i na świecie. (…)
Autor: Marek Trela
Źródło: “Stadnina Koni Janów Podlaski, lata 1817-1914” (2018) – Marek Trela
Wpis aktualizowano: 27.12.2023
Publikacje w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:
Kliknij poniższe linki, aby przejść do powiązanych materiałów w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej (otworzą się na nowej karcie):
Publikacje
“White & Black” [EN](2023) – Marian Gadzalski
“Black & White” (2020) – Zofia Raczkowska
“Zamordowana legenda” (2017) – Bogusław Lustyk
“Marek Trela. Moje konie, moje życie” [fragmenty](2016) – Ewa Bagłaj
“Zasłużeni hodowcy koni” (2014)
“Polish Ovation” [EN](1985) – Zespół redakcyjny
“Stadnina Koni Janów Podlaski” (1967) – Andrzej Krzyształowicz
“Dzieje państwowej stadniny w Janowie Podlaskim” (1948) – Witold Pruski
“Charakterystyka Państwowej stadniny w Janowie Podlaskim” (1948)
Artykuły
“Umorzenie śledztwa dot. niegospodarności w Janowie Podlaskim” (2023) – Marek Szewczyk
“Fragmenty wspomnień Marka Treli” (2023)
“Pepita” (2020) – Jerzy Dudała
“Inny punkt widzenia – konie czystej krwi arabskiej” (2018)
“Stadnina Koni Janów Podlaski, lata 1817-1914” (2018) – Marek Trela
“Opowieść dyrektora Krzyształowicza” (2016) – Ewa Bagłaj
“Andrzej Krzyształowicz” (2014) – Marek Trela
“Marek Trela” (2012) – Witold Duński
“Motorem licytacji jest towar” (2009) – Michał Wierusz-Kowalski
“Stadnina Koni i Stado Arabów w Janowie Podlaskim” (2008) – Ehrenfried Brandts
“Andrzej Krzyształowicz – wspomnienia z dzieciństwa i młodości” (2003)
“Pamięci przyjaciela inż. Andrzeja Krzyształowicza” (2000)
“Życie moje było ciekawe” (1998) – Izabella Pawelec-Zawadzka
“Moje wspomnienia o A. Krzyształowiczu” (1998) – Ignacy Jaworowski
“Więcej o Ramzesie” (1996) – Andrzej Krzyształowicz
“Rok 1939 w janowskiej stadninie” (1989) – Andrzej Krzyształowicz
“Ogier Bandos” (1988) – Andrzej Krzyształowicz
“Wspomnienie o inż. Tadeuszu Marchowieckim” (1985)
“Jubileusz 160-lecia SK Janów Podlaski i aukcja koni arabskich” (1977) – Andrzej Krzyształowicz, Izabella Zawdzaka
“Wspomnienia sprzed 30 lat” (1976) – Andrzej Krzyształowicz
“Polskie araby za oceanem” (1974) – Andrzej Krzyształowicz
“Ludzie stadniny janowskiej” (1967) – Antoni Święcki
“Historia SK w Janowie Podlaskim… 1939—1967” (1967)
“Polskie ARABY” (1965) – Andrzej Krzyształowicz
“Jan Ritz” (1948) – Witold Pruski
“Janów Podlaski 1939-1944” – Marek Trela
“Dekret cesarski…” (1816) – Aleksander I Romanow
Linki
“Portret z historią – Andrzej Krzyształowicz” [link](2022)
Filmy
Pamięć o poprzednikach (2018) | FILM
Ta decyzja może mieć nieodwracalne skutki (2016) | FILM
Marek Trela we władzach WAHO (2016) | FILM
Rozmowy Pulsu – Marek Trela (2016) | FILM
Marek Trela – Gość programu ‘Rozmowy Pulsu’ (2015) | FILM
Pokrewne Legendy:
Stadnina Koni Janów Podlaski
6 października 1816 roku Car Rosji Aleksander I podpisał dekret o założeniu Państwowej Stadniny Koni i Stada Ogierów. Ponad 200 letnia historia tej stadniny to piękna karta polskiej i światowej hodowli koni arabskich.
Aukcje koni arabskich – Janów Podlaski, 1996-2000
Historia aukcji koni arabskich w Janowie w latach 1996 – 2000 wg Marka Grzybowskiego.
BANDOS (NEGATIW – BANDOLA)
og. Bandos s. 1964 (Negatiw – Bandola po Witraż), hod. SK Janów Podlaski, ród męski Ibrahim or.ar. imp. 1907 do Antonin, rodzina żeńska Mlecha or.ar. imp. 1845 do Jarczowiec
Aukcje koni arabskich – Janów Podlaski, 1970-1991
Historia pierwszego etapu w dziejach aukcji koni arabskich w Janowie Podlaskim przypadająca na lata 1970 – 1991 wg Marka Grzybowskiego.
PEPITA (EKSTERN-PEPESZA)
Córka michałowskiego Eksterna. Legendarna klacz z janowskiej stadniny. Sprzedana za 1 400 000 EUR
Marian Gadzalski
Polski artysta fotograf. Fotografie koni oraz pejzaży Podlasia stały się jego życiową pasją. Jeden z polskich magów fotografii koni.
Zofia Raczkowska
Jedna z najbardziej znanych fotografików koni. Kapitalne zdjęcia z dzikich pastwisk Norwegii, kultowe fotografie z Janowa, Michałowa i Białki.
RAMZES (RITTERSPORN – JORDI)
Najwybitniejszy przedstawiciel i wizytówka przedwojennej, polskiej hodowli, który złotymi zgłoskami zapisał się na kartach światowej hodowli i jeździectwa.
Maria Plater-Zyberk
Zasłużona dla hodowli koni sportowych w świecie. W jej gospodarstwie (Wojcieszków) urodził się wybitny koń (ojciec koni sportowych) Ramzes.
WITEŹ II (OFIR – FEDERACJA)
Wywarł ogromny wpływ na hodowlę koni arabskich na świecie. Jeszcze za życia doczekał się swojego muzeum.
OFIR (KUHAILAN HAIFI — DZIWA)
Koń o wybitnej urodzie arabskiej. Ładna głowa, bardzo duży, ciemne oko, duże nozdrza, ładna szyja, dobry korpus a mniej poprawne nogi.
Andrzej Krzyształowicz
SK w Janowie Podlaskim nierozerwalnie kojarzy się z postacią jej wieloletniego dyrektora. Legendą stał się jeszcze za życia.
Jan Ziniewicz
Masztalerz SK Janów Podlaski, który w czasie dywanowego bombardowania Drezna uratował Witraża i Wielkiego Szlema.
WITRAŻ (OFIR – MAKATA)
Witraż – odegrał znaczącą rolę w światowej hodowli koni czystej krwi. Nawet w Australii syn Aladdina został ostatnio championem.
WIELKI SZLEM (OFIR – ELEGANTKA)
Bardzo poprawnej budowy, głęboki, szeroki w klatce piersiowej, ruch średni, głowa nie duża, duże ciemne oko.”
Jan Ritz
18.12.1817 przyprowadził pieszym marszem 154 konie spod Moskwy do Janowa Podlaskiego. Pierwszy organizator SK w Janowie Podlaskim.
PIANISSIMA (Gazal Al Shaqab – Pianosa / Eukaliptus)
Fenomen hodowlany na skalę światową. Prawie idealny koń czystej krwi arabskiej
Galeria:
Tor Wyścigów Konnych na Służewcu. Zasłużony łyk ze zdobytego Pucharu trzymanego przez Marka Trelę.
Jeździec, lekarz weterynarii, dyrektor Państwowej Stadniny Koni w Janowie Podlaskim, Marek Trela, ma w swoim życiorysie, po Matce, trudną wojnę o Polskę, wojnę dziadka Władysława Marcinkowskiego w pierwszej i drugiej Wojnie Światowej. Cała Jego rodzina została wywieziona na Syberię.
Pepita i Marek Trela, fot. Erwin Escher, opublikowano za zgodą Araby Magazine
Marek Trela jako prezes Stadniny Koni w Janowie Podlaskim, z ogierem Eukaliptus, fot. Stuart Vesty Photography.
