Stanisław Deskur – TEST

Urodził się 8 listopada 1927 roku w Sancygniowie. Powiat Pińczów, województwo kieleckie. Ojciec Andrzej. Matka Stanisława Kossecka. Siostra Wanda. Bracia Józef, Andrzej, Antoni. Żona Helena z Kęszyckich. Synowie Jan i Michał. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego – Wydział Rolny. Wyższa Szkoła Rolnicza – doktorat.

————————————————————————————

Należy do tych Polaków związanych z ziemią, hodowlą nie tylko koni, którym po zabraniu ziemi i domu w 1945 roku zabroniono żyć w odległości bliższej niż pięćdziesiąt kilometrów od skonfiskowanej własności. Zamieszkali w Krakowie, skąd władze państwowe i partyjne też chciały go wysiedlić. Jakoś do tego nie doszło. Mogliśmy więc jesienią 2004 roku rozmawiać w Krakowie o życiu.

– Moja rodzina, powiedział doktor Stanisław Deskur, jest pochodzenia francuskiego. Joachim Jan Piotr Descours musiał opuścić Francję, po awanturze z sąsiadem został skazany na banicję.

Rodzina była wojskowa. Od pokoleń. Jan Jerzy Deskur, nazwisko już zostało spolszczone, syn Joachima, od wczesnej młodości służył w litewskim wojsku. W 1794 roku przyprowadził do Bielska Podlaskiego swój pułk – trzysta dziewięćdziesiąt trzy bagnety, co umożliwiło tam wybuch powstania. Tadeusz Kościuszko nadał mu stopień generalski. Czterech synów Jana Jerzego służyło w wojsku w czasach napoleońskich. Józef Stanisław Deskur walczył w Powstaniu Listopadowym. Pradziadek Stanisława Deskura, Andrzej, był działaczem niepodległościowym, dwa razy zesłany na Syberię.

– Mój ojciec, Andrzej, przejął majątek Sancygniów kupiony przez mojego pradziadka. Pasją ojca było hodowanie koni. Ogiery były ze Stada w Bogusławicach. Pierwszym ogierem ojca był siwy Gazal, półkrwi arabskiej. Klacz kupił od hodowcy Aleksandra Moesa z Udorza. Nazywała się Braga, miała sto czterdzieści osiem centymetrów wzrostu. Wychował od niej sześć córek. Przed drugą wojną światową miał osiemnaście klaczy. Ojciec zmarł w 1969 roku.

W 1945 roku Sancygniów, mający około tysiąc pięćset hektarów, został upaństwowiony. Matka pochodziła z Ukrainy. Tam przeżyła Rewolucję Październikową. Wróciła z rodziną z Kijowa razem z cofającymi się polskimi wojskami dowodzonymi przez generała Edwarda Rydza-Śmigłego. Gdy w 1944 roku do Polski wkroczyła Armia Czerwona, wiedziała dobrze, co nas czeka.

Stanisław Deskur, po maturze w Gimnazjum imienia Henryka Sienkiewicza w Krakowie, nie poszedł od razu na studia. W domu było liczne rodzeństwo. Pojechał do Wrocławia. Pracował w młynie. Był wagowym. Następnie został woźnym w składzie piwa. Palił w pięciu piecach. Studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Najpierw prawo. Hipolog, profesor Władysław Bielański, zachęcał do studiowania zootechniki. Pierwszy przydział do pracy w Stadninie Koni w Samborcu. Następnie Siciny koło Góry Śląskiej. Po likwidacji Stadniny w styczniu 1954 roku znalazł się w Stadninie Koni w Racocie.

– Było w niej spotkanie z dyrektorem, lekarzem weterynarii Stanisławem Kurowskim, życzliwym. Następnie zostałem przeniesiony w 1955 roku do Stadniny Koni w Rzecznej. Głównym hodowcą był tam inżynier Ludwik Pietrzyk. Ja zostałem kierownikiem w Całunie, gdzie znajdowały się konie pełnej krwi. Dyrektorem był inżynier Tadeusz Czermiński, świetny rolnik i doskonały zawodnik w powożeniu zaprzęgami czterokonnymi. Tam miałem wypadek. W czasie żniw klacz zaplątała nogę w snopek. Przewróciła się do tyłu. Moje uszkodzenie kręgu zostało rozpoznane dopiero w szpitalu w Krakowie.

W pracy w Stadninie w Racocie zapoznałem się z metodą badania klaczy na owulację i wczesną ciążę. Metody tej nie stosowano w kraju na szerszą skalę, wprowadziłem ją w Rzecznej. Wyniki były korzystne. W czasie urlopu zdrowotnego zrobiłem magisterium w Krakowie. Interesowałem się sprawą rozrodu.

Za to, co zrobił w sprawie rozrodu klaczy w Rzecznej, otrzymał razem z zespołem nagrodę Komisji Wynalazczości przy Centralnym Zarządzie Hodowli Koni. Premia 5400 zł odpowiadała wtedy jego kwartalnemu uposażeniu.

Pracę łączył ze studiami. W Wyższej Szkole Rolniczej w Krakowie uzyskuje w 1960 roku tytuł magistra inżyniera. Na tym nie poprzestał. Pracując w Całunie, chciał robić doktorat. Nie dostał od władz przyzwolenia na miesięczny urlop bezpłatny co roku, przez czas przygotowywania doktoratu. Dlatego w 1962 roku przeniósł się do Zakładu Hodowli Koni Instytutu Zootechniki w Krakowie.

– Zakładem Hodowli Koni Instytutu Zootechniki kierował docent Edward Skorkowski. Miałem dobre kontakty z profesorem Władysławem Bielańskim. To, co doktor Skorkowski zrobił dla arabów było cenne, a on sam był niedoceniony.

Stanisław Deskur osiągnął kolejne stopnie pracy naukowej.

W 1963 roku obronił pracę doktorską pod tytułem – Przebieg pierwszej po porodzie rui i owulacji u klaczy, a w 1969 roku po przejściu na emeryturę docenta Edwarda Skorkowskiego został mianowany kierownikiem Zakładu Hodowli Koni Instytutu Zootechniki, na tym stanowisku pracował do 1987 roku, do momentu przejścia na emeryturę.

W swej pracy naukowo-badawczej wiele miejsca poświęcał zagadnieniom hodowli koni pełnej krwi angielskiej. Współpracował z krajowymi stadninami koni tej rasy, jak również z Dyrekcją Państwowych Torów Wyścigów Konnych w Warszawie i Międzynarodowym Kongresem do spraw Hodowli i Prób Dzielności Koni ówczesnych Krajów Demokracji Ludowej, prowadząc wykłady na aktualne tematy w czasie dorocznych mitingów, które miały miejsce w kolejnych stolicach państw biorących udział w Kongresie.

Doktor Deskur zapoznał się szczegółowo z hodowlą koni pełnej krwi w ówczesnym Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, w Czechosłowacji, na Węgrzech, w czasie służbowych podróży, oraz dzięki osobistym kontaktom z tą hodowlą, we Francji, Włoszech, Niemczech Zachodnich, Irlandii i USA.

Omówienie zebranych tam spostrzeżeń znalazło odzwierciedlenie w jego dorobku publicystycznym i tą drogą starał się przybliżyć krajowym hodowcom pozbawionym kontaktów zwłaszcza z Zachodem, osiągnięcia tamtych hodowli.

W swych badaniach i publikacjach doktor Deskur zajmował się ponadto rozrodem klaczy, próbami dzielności ogierów, wartością rzeźną źrebiąt krajowych ras, oraz opracowaniem perspektywicznych planów krajowej hodowli koni. Był członkiem Rady Naukowo-Technicznej przy Ministerstwie Rolnictwa. (…)

Doktor Deskur jest autorem względnie współautorem około siedemdziesięciu opracowań na tematy związane z hodowlą koni.

Autor: Witold Duński
Źródło: Konno po sławę, tom I (2012)