
Patron Honorowy i Mecenas Legendy: Władysław Marcin Kosiniak-Kamysz – Wicepremier, Minister Obrony
Polski lekarz, samorządowiec i polityk, doktor nauk medycznych. Od 2015 prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego, poseł na Sejm VIII, IX i X kadencji.

Patron Honorowy: Prezydent Grudziądza Maciej Jan Glamowski
Polski ekonomista, menedżer i samorządowiec, doktor nauk ekonomicznych. Prezydent Grudziądza od 2018.

Opiekun: Stowarzyszenie Rodziny Jordan-Rozwadowskich
Organizacja służy dziś podtrzymywaniu kontaktów między członkami rodu, którzy w latach II wojny światowej zostali wypędzeni ze swych szlacheckich siedzib i w znacznej części rozproszyli się po świecie.

Opiekun: Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
Muzeum w Grudziądzu, założone w 1884 roku. Od 2005 roku nosi ono imię Władysława Łęgi.
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Generał broni Wojska Polskiego. W czasie I wojny światowej walczył na froncie rosyjskim. W 1916 zwolniony z armii austro-węgierskiej, współpracował z polskim ruchem niepodległościowym. 1918 powołany przez Radę Regencyjną na stanowisko szefa Sztabu Gen. WP. Jeden z organizatorów Polskich Sił Zbrojnych. W 1918-1919 dowodził armią „Wschód” w walkach z Ukraińcami o Lwów i Małopolskę Wsch. W 1919 szef pol. misji wojsk. na konferencję pokojową w Wersalu. W wojnie polsko-radzieckiej 1920 ponownie szef Sztabu Gen. W 1921-1926 generalny inspektor kawalerii. W czasie zbrojnego zamachu stanu, dokonanego przez J. Piłsudskiego w maju 1926, dowodził wojskami rządowymi. Po zwycięstwie piłsudczyków więziony. Zwolniony w 1927 i przeniesiony w stan spoczynku.
Na podstawie: Mała Encyklopedia Wojskowa, tom 3 R-Ż (1971)
Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski należał do generacji, którą nazwano pokoleniem niepokornych. Urodzony tuż po powstaniu styczniowym, wychowany został w kulcie narodowych insurekcji, w których brali udział jego antenaci. Tradycje wojskowe rodziny spowodowały, że w poszukiwaniu dróg do niepodległej Polski wybrał pozornie najbardziej kontrowersyjną – służbę w obcej (austro-węgierskiej) armii. W wojsku Austro-Węgier spędził większą część swego niezwykle barwnego życia. Do Wojska Polskiego trafił już jako dojrzały człowiek i doświadczony dowódca w stopniu generała leutnanta.
W okresie wojen o niepodległość Polski, a następnie pokojowej rozbudowy polskich sił zbrojnych aż do zamachu majowego, pełnił wiele bardzo ważnych funkcji, mając wpływ na losy kraju. Był pierwszym organizatorem Sztabu Generalnego WP, dowódcą Armii „Wschód” w wojnie polsko-ukraińskiej, szefem Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu oraz szefem Sztabu Generalnego w przełomowym okresie wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu wojny objął stanowisko Generalnego Inspektora Kawalerii, organizując i modernizując tę broń. W maju 1926 r. stanął na czele wojsk rządowych. Po dojściu do władzy Józefa Piłsudskiego był niewinnie więziony. Zarzucono mu popełnienie nadużyć finansowych, czego nowe władze nigdy nie udowodniły. Dwa lata później, po wyjściu na wolność, generał zmarł w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach. Wśród polskiej generalicji niewielu dowódców z jego pokolenia miało równie wielki wkład w odbudowę niepodległej Polski. Należy do nich zaliczyć: Józefa Dowbor-Muśnickiego, Józefa Hallera oraz Stanisława Szeptyckiego. Ci generałowie mają już swe biografie.
Mimo tak wielkich zasług trudno powiedzieć, aby postać Tadeusza Rozwadowskiego była dziś szerzej znana. Generał postrzegany jest głównie przez pryzmat jego wielkiego i dramatycznego konfliktu z marszałkiem Piłsudskim o autorstwo planów bitwy warszawskiej oraz jako obrońca legalnego rządu i prezydenta RP w czasie trzydniowej wojny domowej w maju 1926 r. Tak postrzegali Rozwadowskiego zarówno jego sympatycy, jak i przeciwnicy. „Rozwadowski i Piłsudski – pisał Władysław Studnicki – dwaj wielcy ludzie naszej epoki. Jako wojskowy, Rozwadowski stał wyżej od Piłsudskiego. Pod względem rozumienia sytuacji polityki zewnętrznej nie ustępował mu, a nawet przewyższał, nie on jednak, a Piłsudski doszedł do władzy, nie on, a Piłsudski zdobył dusze znacznego zastępu młodzieży, która pozostawała mu wierna, i przez całe życie był legendą dla mas żołnierskich. […] Egotyzm Piłsudskiego, jego nieoddzielanie Polski od osoby własnej, pchnęły go do przewrotu majowego. Wiedział, że jest źle, nie chciał ówczesnych szachrajek partyjnych, lecz nie miał planu niezbędnych reform. Dojście do władzy Piłsudskiego stało się więc dla niego osobistą tragedią. Niedojście do władzy Rozwadowskiego mógł też Rozwadowski uważać za swą tragedię; nie szedł on systematycznie do władzy, lecz uświadamiał sobie swoje zasługi, lecz mylił się, gdy mniemał, że zasługi wiodą do władzy”.
Spór Rozwadowskiego z Piłsudskim był pierwotnie główną przyczyną niepowstania naukowej biografii pierwszego szefa sztabu i najwybitniejszego z polskich sztabowców XX wieku. Cenzura obowiązująca w czasach PRL oraz brak dostępu do zbiorów archiwalnych spowodowały, że również po II wojnie światowej dzieła takiego nie opracowano. Z tych samych powodów nazwisko generała zostało wymazane ze szkolnych podręczników zarówno sanacyjnych, jak i powojennych4, toteż pamięć o nim z wolna zaczęła się zatracać. Brak pełnej biografii pierwszego szefa sztabu, jego niezwykłe, pełne nieoczekiwanych zwrotów życie oraz bezpośredni udział w przełomowych dla Polski momentach dziejowych, wreszcie tragiczna śmierć po niezasłużonym więzieniu, stanowią główną przyczynę, dla której autor podjął się napisania niniejszej książki.
Niezwykle aktywne życie Tadeusza Rozwadowskiego, wynikające ze specyfiki służby wojskowej, częste zmiany miejsca pobytu oraz podróże związane z działalnością dyplomatyczną powodują, że dziś niezwykle trudno jest zebrać materiał dokumentujący biografię generała. Pełną rekonstrukcję jego poglądów społecznych i politycznych, a także ustalenie danych dotyczących życia osobistego uniemożliwia fakt zniszczenia dokumentów rodzinnych rodu Rozwadowskich (w tym świadectw szkolnych generała i jego bogatej korespondencji z krewnymi z czasów służby w wojsku Austro-Węgier) podczas pożaru dworu w Glinnej w 1915 r. Dokumenty osobiste, które pozostały po śmierci Rozwadowskiego w rękach rodziny, uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej we Lwowi.
Spośród krajowych instytucji owocna okazała się kwerenda w Centralnym Archiwum Wojskowym, umożliwiająca prześledzenie działalności wojskowej Rozwadowskiego. Szczególnie wartościowe dokumenty znaleziono w zespołach: Akta personalne (akta personalne gen. broni Tadeusza Jordan Rozwadowskiego), Biuro Ścisłej Rady Wojennej, Generalny Inspektorat Kawalerii, Gabinet Ministra Spraw Wojskowych, Kolekcje rękopisów, Komisja Wojskowa Tymczasowej Rady Stanu, Oddział I NDWP, Departament Sprawiedliwości MS Wojsk. oraz Wojskowe Biuro Historyczne. Spośród licznych opracowań zachowanych w CAW pomocny był zwłaszcza maszynopis pracy Włodzimierza Gierowskiego „Organizacja sił zbrojnych z ramienia Rady Regencyjnej w przededniu niepodległości” (zachowany w zespole WBH) oraz niepublikowany rękopis Mariana Kukiela „Osobistości kierownicze w bitwie warszawskiej” (w zespole Dokumenty osobiste i materiały historyczne Mariana Kukiela).
Istotnych wiadomości, zwłaszcza na temat działalności dyplomatycznej Rozwadowskiego, dostarczyła kwerenda w Archiwum Akt Nowych. Odnośne dokumenty odnaleziono m.in. w zespołach: Akta attache wojskowych RP, Akta Józefa i Aleksandry Piłsudskich, Ambasada RP w Waszyngtonie, Archiwum Ignacego Paderewskiego. Niezwykle przydatne okazały się także dokumenty i materiały zawarte w Aktach gen. Lucjana Żeligowskiego, odsłaniające kulisy sprawy prowadzonej przeciwko Rozwadowskiemu w latach 1926-1928.
Dokumenty zdeponowane w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, zwłaszcza pokaźny zespół dotyczący rodziny Rozwadowskich, umożliwiły autorowi rekonstrukcję przeszłości rodu, z którego wywodził się pierwszy szef Sztabu Generalnego WP. We wrocławskiej bibliotece odnaleziono, najprawdopodobniej jedyną zachowaną, większą serię korespondencji generała skierowaną głównie do kuzyna Adama Rozwadowskiego. Bezcenne okazały się także liczne rękopisy pamiętników i wspomnień, znajdujące się we wrocławskim Ossolineum (szczegółowy wykaz w bibliografii). Do nich należy zaliczyć przede wszystkim własne wspomnienia bohatera biografii z I wojny światowej oraz pamiętnik jego ojca, Tomisława Rozwadowskiego. Fragmentarycznych informacji na temat Rozwadowskiego dostarczyła także kwerenda w Wojskowym Instytucie Historycznym w Warszawie, Archiwum Państwowym w Krakowie (zespół NKN), Archiwum PAN w Warszawie (Diariusz Leopolda Jaworskiego7 *), Archiwum Krakowskim oo. Kapucynów oraz Archiwum na Jasnej Górze w Częstochowie.
Niezwykle ważnym uzupełnieniem dokumentów odnalezionych w kraju była kwerenda przeprowadzona za granicą. Na szczególną uwagę zasługują dokumenty odnalezione w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, zwłaszcza z zespołu: Teki Rozwadowskiego i Adiutantura Generalna Naczelnego Dowództwa, które ilustrują działalność dyplomatyczną generała oraz jego wkład w zwycięstwo 1920 r.
Memoriały i rozkazy Rozwadowskiego, gdy dowodził Armią „Wschód”, odnaleziono natomiast w Bibliotece Polskiej w Paryżu w zespole: Spuścizna Kawałkowskiego. Ważnym uzupełnieniem były także Protokoły Kapituły Orderu Virtuti Militari zdeponowane w Instytucie Polskim i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie. Z Osterreichisches Staatsarchiv-Kriegsarchiv w Wiedniu wykorzystano natomiast ewidencję wojskową generała z czasów służby wojskowej w armii austriackiej, zaś w Lwowskiej Bibliotece Naukowej im. W. Stefanyka odnaleziono korespondencję Rozwadowskiego z Michałem Łempickim.
Cennym uzupełnieniem bazy źródłowej do biografii gen. Rozwadowskiego były zbiory prywatne oraz relacje złożone przez nestora rodziny, inż. Stanisława Rozwadowskiego z Katowic.
Dotychczasowa literatura poświęcona Rozwadowskiemu, choć ilościowo przedstawia się okazale, pod względem merytorycznym jest dość uboga. Do najważniejszych prac należy wydana w 1929 r. przez płk. Adama Rozwadowskiego księga pamiątkowa zatytułowana Generał Rozwadowski. Nie będąc dziełem naukowym, praca ta zawiera wiele błędów oraz hagiograficznych uproszczeń. Z drugiej strony względy cenzuralne uniemożliwiły autorowi omówienie wielu drażliwych dla ówczesnych władz kwestii z życiorysu generała. Mimo to przez ponad 60 lat księga była głównym źródłem informacji o temat życiu i działalności Rozwadowskiego, z której chętnie korzystali zarówno historycy, jak i publicyści.
W okresie międzywojennym, obok tego dzieła, opublikowano także biogram generała w Encyklopedii wojskowej pod redakcją Ottona Laskowskiego, a osobny rozdział w swej publicystycznej pracy poświęcił Rozwadowskiemu wspomniany Władysław Studnicki. Współcześnie biogramy Rozwadowskie go opublikowali także: Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Stanisław S. Nicieja, Piotr Stawecki, Andrzej Suchcitz oraz Jan Rydel. Z tekstów tych na uwagę zasługuje zwłaszcza obszerny i rzeczowy artykuł biograficzny Piotra Staweckiego zamieszczony w „Polskim Słowniku Biograficznym”. Rozwadowskim, jako generałem pochodzącym z armii austriackiej, interesowali się także historycy austriaccy. Jego życiorysy znalazły się w „Osterreichisches Biographisches Lexikon” oraz w dziele Oskara Hoffmana i Gustava Hubki poświęconym kawalerom Orderu Wojskowego Marii Teresy. Interesujący esej wspomnieniowy opublikował także emigracyjny historyk wojskowości Kornel Krzeczunowicz.
Ograniczenia cenzuralne zniesione w latach dziewięćdziesiątych zaowocowały kolejnymi próbami biografii gen. Rozwadowskiego. Staraniem rodziny i przyjaciół ukazała się książka Tadeusz Jordan Rozwadowski. Generał broni, pod redakcją Stanisława Rozwadowskiego i z wprowadzeniem Stanisława S. Niciei. Na pracę złożyły się teksty źródłowe, m.in. rozkazy operacyjne generała oraz wspomnienia i opracowania opublikowane w trudno dostępnej prasie emigracyjnej i przedwojennej reprezentującej mało krytyczny, sprzyjający generałowi, narodowy punkt widzenia. Wybór ten poprzedziła ponadto publikowana wersja pracy magisterskiej Janusza Berdzika, posiadająca wiele słabości tego typu opracowań, ale porządkująca podstawowe fakty z życiorysu generała. Mimo tych obiekcji książka Tadeusz Jordan Rozwadowski. Generał broni odegrała doniosłą rolę w popularyzowaniu prawie zapomnianej postaci generała u progu III Rzeczypospolitej. Podobne cechy wykazują emigracyjne prace Jędrzeja Giertycha, namiętnego antagonisty piłsudczyzny oraz wielkiego i dość bezkrytycznego admiratora osoby i dzieła gen. Rozwadowskiego. Wymogów pełnej biografii nie spełnia także ostatnio wydana praca o Rozwadowskim autorstwa Tadeusza Kmieciaka, będąca właściwie rozszerzonym szkicem biograficznym. Książka ta powiela wiele błędów merytorycznych z życia generała. Wagę tej pracy umniejsza ponadto fakt, że w skromnej broszurze historyk postanowił umieścić sporo danych z dziejów polskiego Sztabu Generalnego, nie zawsze mających związek z biografią Rozwadowskiego. Podobne zarzuty należy postawić niepublikowanej pracy Jerzego Szymańskiego, której istotną zaletą jest jednak szersze wykorzystanie akt personalnych generała z okresu jego służby w armii austriackiej.
Duży walor poznawczy mają opublikowane w różnych okresach przez Bolesława Woszczyńskiego, Edwarda Czapiewskiego oraz Macieja Jagórę listy, memoriały i rozkazy operacyjne gen. Rozwadowskiego. Ze względu na wzajemne stosunki Piłsudskiego z Rozwadowskim ważnym źródłem pozostają także pisma marszałka, z 1920 rokiem na czele. Z tych samym powodów na uwagę zasługują protokoły Rady Obrony Państwa oraz ocena polskiej generalicji dokonana przez Piłsudskiego. Bezcenne, bo ilustrujące poglądy generała w niektórych kwestiach politycznych, wojskowych i gospodarczych, są jego własne prace i wywiady publikowane na łamach prasy wojskowej: „Bellony”, „Polski Zbrojnej”, „Wiadomości Polskich”, „Szańca” oraz w bliskich mu dziennikach: „Czas”, „Głos Narodu”, „Kurier Lwowski” i „Warszawianka”. Ważnym źródłem w tym względzie pozostają także pamiętniki i wspomnienia polityków II RP, z którymi wielokrotnie stykał się generał. Do nich należy zaliczyć przede wszystkim: Wincentego Witosa, Macieja Rataja, Władysława i Stanisława Grabskich, Zygmunta Lasockiego, Leona Bilińskiego oraz Hermana Liebermana. Znacznie rzadziej, co należy odnotować ze zdziwieniem, nazwisko Rozwadowskiego pojawia się na łamach diariuszy opublikowanych przez byłych żołnierzy i dowódców Wojska Polskiego. Z tych na uwagę zasługują wspomnienia: Mariana Romeyki, Meriana Coopera, Stanisława Hallera, Bolesława Roi, Franciszka Arciszewskiego, a zwłaszcza Notatki… adiutanta generała, Marcelego Kyci.
Nazwisko Rozwadowskiego można także spotkać w wielu opracowaniach dotyczących I wojny światowej, wojen o niepodległość i granice Polski oraz okresu międzywojennego. Niestety, w nader wielu wypadkach postać generała potraktowana jest marginalnie. Jego działalność oraz poglądy na rozwój kwestii polskiej w I wojnie światowej ukazane są w nielicznych tylko monografiach i przyczynkach, wśród których warto wymienić prace: Janusza Gruchały, Christopha Fiihra, Tomasza Wawrzyńskiego oraz Włodzimierza Sulei45. Niektóre aspekty z działalności dyplomatycznej Rozwadowskiego omawiają w swych przyczynkach i książkach: Richard Ulryc, Henryk Bułhak, Marian Leczyk oraz Józef Kukułka. Działalność wojskowa generała znalazła szczególnie odzwierciedlenie w pracach: Ernsta Wisshaupta, Mariana Kukiela, Władysława Sikorskiego oraz w nowszych opracowaniach: Michała Klimeckiego, Lecha Wyszczelskiego i Mieczysława Pruszyńskiego. Oczywiście, pierwszy szef Sztabu Generalnego pojawia się także na łamach szerszych syntez poświęconych dziejom politycznym Polski oraz historii Wojska Polskiego pióra takich znanych historyków, jak: Władysław Pobóg-Malinowski, Janusz Pajewski, Andrzej Garlicki, Mieczysław Wrzosek, Marian Zgómiak oraz Piotr Stawecki.
Źródło: „Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski” (2002) – Patelski Mariusz
Autor wpisu: Mariusz Patelski | Aktualizowano: 2025/07/01
Tadeusz Rozwadowski zmarł 18 października 1928 roku o godzienie 13:40 w lecznicy św. Józefa przy ul. Hożej w Warszawie. Ostatnią wolą generała było pochowanie go na Cmentarzu Obrońców Lwowa – wśród swoich żołnierzy.
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Publikacje w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej:
Kliknij wybraną zakładkę, a następnie interesujący Cię link, aby otworzyć powiązane materiały
w Polskiej Cyfrowej Bibliotece Jeździeckiej (www.pcbj.pl):
„Organizator polskiej kawalerii” (2002) – Patelski Mariusz
„Generał Rozwadowski, zapomniany bohater” (2020) – Paweł Łepkowski
„Generał Rozwadowski. Pierwszy „wyklęty” II RP” (2021) – Piotr Relich
„Tadeusz Rozwadowski – ten, który zatrzymał bolszewików” (2019) – Sławomir Zagórski
„Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski” (2007)
„Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski” (2002) – Mariusz Patelski
„Wspomnienie o Generale Tadeuszu Rozwadowskim” (1983) – Kornel Krzeczunowicz
„List Piłsudskiego do Rozwadowskiego” (1920) – Józef Piłsudski
„Rozkaz operacyjny Nr 10.000” (1920) – Tadeusz Rozwadowski
„Bitwa pod Warszawą – Głos faktów i dokumentów historycznych” – Roman Michałowski
„Kapituła Orderu Orła Białego odmówiła uhonorowania gen. Rozwadowskiego” (2025) – Wojtek Duch
„Minister upomniał się o zapomnianego bohatera Wystąpię do prezydenta” (2024)
„Minister obrony wystąpię o Order Orła Białego dla gen. Rozwadowskiego” (2024) – Jakub Borowski
Odnośniki do innych źródeł:
- „Bił się o Lwów i bronił Warszawy – gen. Tadeusz Rozwadowski” (2024) [www.kresy24.pl] [2025/05/14]
- „95. lat temu w Warszawie zmarł gen. Tadeusz Rozwadowski” (2023) [www.polonia.tvp.pl] [2025/05/13]
- „Semper Fidelis”. Bohaterowie obrony Lwowa (II) Tadeusz Jordan-Rozwadowski (2023) [www.kresy24.pl] [2025/05/14]
- „Tadeusz Rozwadowski (1866-1928)” (2021) [www.dzieje.pl] [2025/05/13]
- „Najwyższy czas przywrócić mu godne miejsce w historii!” (2018) [www.nczas.com] [2025/05/14]
- „Zapomniany generał Tadeusz Rozwadowski. Twórca Wojska Polskiego i zwycięstwa w 1920 r.” (2013) – Wojtek Duch [www.historia.org.pl] [2025/05/20]
- „Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski | Dyskusja” (2007) [www.austro-wegry.eu] [2025/05/14]
- Przegląd Kawaleryjski 1924 R.1 Nr1 [www.wbc.poznan.pl] [2025/05/13]
- „Rozwadowski Tadeusz” [www.bliskopolski.pl] [2025/05/13]
„Minister obrony wystąpię o Order Orła Białego dla gen. Rozwadowskiego” (2024) – Jakub Borowski
„Generał Rozwadowski, zapomniany bohater” (2020) – Paweł Łepkowski
„Generał Rozwadowski. Pierwszy „wyklęty” II RP” (2021) – Piotr Relich
„Tadeusz Rozwadowski – ten, który zatrzymał bolszewików” (2019) – Sławomir Zagórski
„Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski” (2007)
„Generał broni Tadeusz Jordan Rozwadowski” (2002) – Mariusz Patelski
„List Piłsudskiego do Rozwadowskiego” (1920) – Józef Piłsudski
„Rozkaz operacyjny Nr 10.000” (1920) – Tadeusz Rozwadowski
„Bitwa pod Warszawą – Głos faktów i dokumentów historycznych” – Roman Michałowski
„Organizator polskiej kawalerii” (2002) – Mariusz Patelski
„Kapituła Orderu Orła Białego odmówiła uhonorowania gen. Rozwadowskiego” (2025) – Wojtek Duch
„Minister upomniał się o zapomnianego bohatera Wystąpię do prezydenta” (2024)
Poniżej zamieszczamy odnośniki do innych ciekawych źródeł, które nie prowadzą do naszej Biblioteki i nie mamy wpływu na wyświetlane tam treści.
Razem z hiperłączem zamieszczamy widoczny adres artykułu oraz datę kiedy odnośnik ostatni raz był przez nas sprawdzany. Linki domyślnie otwierają się w nowym oknie.
- „Bił się o Lwów i bronił Warszawy – gen. Tadeusz Rozwadowski” (2024) [www.kresy24.pl] [2025/05/14]
- „95. lat temu w Warszawie zmarł gen. Tadeusz Rozwadowski” (2023) [www.polonia.tvp.pl] [2025/05/13]
- „Semper Fidelis”. Bohaterowie obrony Lwowa (II) Tadeusz Jordan-Rozwadowski (2023) [www.kresy24.pl] [2025/05/14]
- „Tadeusz Rozwadowski (1866-1928)” (2021) [www.dzieje.pl] [2025/05/13]
- „Najwyższy czas przywrócić mu godne miejsce w historii!” (2018) [www.nczas.com] [2025/05/14]
- „Zapomniany generał Tadeusz Rozwadowski. Twórca Wojska Polskiego i zwycięstwa w 1920 r.” (2013) – Wojtek Duch [www.historia.org.pl] [2025/05/20]
- „Generał Tadeusz Jordan Rozwadowski | Dyskusja” (2007) [www.austro-wegry.eu] [2025/05/14]
- Przegląd Kawaleryjski 1924 R.1 Nr1 [www.wbc.poznan.pl] [2025/05/13]
- „Rozwadowski Tadeusz” [www.bliskopolski.pl] [2025/05/13]
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Pokrewne Legendy:

Marek Roszczynialski
Olimpijczyk. Mistrz Polski. Żołnierz. Hodowca. Działacz sportowy w jeździectwie. Kawaler Orderu Odrodzenia Polski. Rotmistrz Wojska Polskiego.

Tadeusz Komorowski
Pułkownik kawalerii WP. Komendant Główny Armii Krajowej. Dowódca Powstania Warszawskiego. Premier rządu RP na uchodźstwie.

Sergiusz Zahorski
Generał brygady Wojska Polskiego, szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta Rzeczypospolitej, współtwórca polskiego jeździectwa sportowego, uczestnik Igrzysk Olimpijskich 1912 w reprezentacji Rosji.


Józef Trenkwald
Żołnierz, jeździec, brązowy medalista IO Amsterdam 1928, WKKW druż, Kawaler orderu Virtuti Militari, Krzyż Cesarza Karola, Krzyż Walecznych.

Kazimierz Suski de Rostwo
Żołnierz. Jeździec. Trener. Olimpijczyk z IO Paryż 1924 (7 miejsce). Ppłk. Dowódca 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich (bitwa pod Mokrą).

Leon Burniewicz
II Wicemistrz Polski w Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego. Żołnierz, Trener. Działacz Polskiego Związku Jeździeckiego. Odznaczony Medalem za Wojnę 1939. Major Wojska Polskiego.

Władysław Belina-Prażmowski
Pułkownik kawalerii Wojska Polskiego. Kawaler Orderu Virtuti Militari. Dowódca pierwszego oddziału kawalerii legionowej, legendarnej „siódemki Beliny”.

Stanisław Czerniawski
Rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, olimpijczyk (Berlin 1936), kawaler Orderu Virtuti Militari. Poległ w obronie Polski 10 września 1939 w rejonie Chruślina.

Centrum Wyszkolenia Kawalerii
Centrum szkolenia kawalerii Wojska Polskiego II RP w latach 1928-1939 w garnizonie Grudziądz. Było największą tego typu wojskową jednostką szkoleniową w Europie.

Tadeusz Sokołowski
Żołnierz, sportowiec, 3x medalista MP, 2 wicemistrz Armii (1935), olimpijczyk IO Berlin 1936 (Zbieg II), 1937-39 szef sekcji jeździeckiej WKS Legia, cichociemny zakatowany przez Gestapo w Mińsku.

Jerzy Iwanowski
Żołnierz, kawalerzysta, hodowca koni, oficer I dywizji pancernej generała Maczka. Twórca szkoły jazdy na koniach lipicańskich w Johannesburgu.

Michał Woysym-Antoniewicz
Major kawalerii Wojska Polskiego, srebrny i brązowy medalista olimpijski w jeździectwie.

Seweryn Kulesza
Major kawalerii WP, srebrny medalista olimpijski w jeździectwie (Berlin 1936). Mistrz Polski w WKKW w 1936 i 1937, oraz w ujeżdżeniu w 1937.

Jan Kazimierz Mickunas
Żołnierz, jeździec, nauczyciel, trener. Kawaler orderu wojennego Virtuti Militari. Wicemistrz polski WKKW, Warszawa 1934.

Henryk Dobrzański
Żołnierz, jeździec, olimpijczyk. Ostatni polski dowódca Oddziału Wydzielonego w czasie II wojny światowej. Zginął z bronią w ręku.

Kazimierz Szosland
mjr sł. st. Wojska Polskiego, czołowy jeździec polski w latach 1923-1935, dwukrotny olimpijczyk (1924 i 1928 – srebro).

Karol Rómmel
Żołnierz, trener, artysta w malarstwie, rysunku i jeździe konnej. Trzy krotny olimpijczyk (1912 – Sztokholm, 1924 – Paryż, 1928 – Amsterdam). Działał w KJK w Łodzi (1937) oraz JLKS Sopot (po wojnie).
NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –
Galeria:
Zdjęcia pochodzą z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego, Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, Ośrodka Karta oraz zbiorów prywatnych.

Wstęp do pierwszego numeru Przeglądu Kawaleryjskiego – polskiego miesięcznika o tematyce wojskowej, ukazujący się w latach 1924–1939. Powstał w lipcu 1924 z inicjatywy oficerów kawalerii i pod patronatem Generalnego Inspektora Kawalerii – gen. Tadeusza Rozwadowskiego. Źródło: Przegląd Kawaleryjski 1924 R.1 Nr1 [www.wbc.poznan.pl] [2025/05/13]


Źródło: NAC.














Fot. NN, zbiory Ośrodka KARTA, udostępnił Jurij Karpenczuk.






NA SKRÓTY:
– TREŚĆ WPISU – PUBLIKACJE W PCBJ – POKREWNE LEGENDY – GALERIA –