Obiekt położony jest na południowej krawędzi Niziny Mazowieckiej, orientacyjna wysokość jego terenów nad poziomem morza wynosi około 100 m. Jest to administracyjny teren woj. płockiego, gmina Łąck.

Zadaniem Stada jest służenie polskiemu rolnictwu przez podnoszenie jakości hodowanych koni na terenie działania. Drogą do tego jest pozyskiwanie i utrzymywanie ogierów o dużej wartości hodowlanej różnych ras i typów, organizowanie siedem punktów kopulacyjnych, organizacja imprez jeździeckich traktowanych jako próby selekcyjne, branie udziału wspólnie z pracownikami PZHK w licencji ogierów, rejestracji klaczy, przeglądach młodzieży i opisie źrebiąt. Pracownicy Stada udzielają również porad specjalistycznych hodowcom w terenie. Swoją działalnością Stado realizuje potrzeby Państwa w dziedzinie hodowli koni. Ogiery państwowe dzięki wybitnej wartości hodowlanej przyczyniają się walnie do podnoszenia poziomu krajowej hodowli koni.

Konieczność budowy Stada zaistniała po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. i wiązała się z odbudową krajowej hodowli koni. W celu prawidłowego rozwoju hodowli koni, ówczesny Minister Rolnictwa i Reform Rolnych zlecił dyrektorowi Zarządu Stadnin Państwowych Fryderykowi Jurewiczowi opracowanie koncepcji zmierzającej do odbudowy hodowli koni w Polsce. Dyrektor Jurewicz wraz z generalnym inspektorem stadnin i stad państwowych inż. Janem Grabowskim wytypowali miejsca, gdzie miały powstać nowe PSO, PSK.

Pierwszym stadem, które powstało po odzyskaniu niepodległości było PSO w Bogusławicach (1921r.). Drugim było PSO w Łącku (1923r.), następne to Białka i Berdówka. Stado w Łącku powstało na bazie gruntów należących do skarbu państwa, jego zapleczem było gospodarstwo rolne o powierzchni około 800 ha wraz z folwarkiem Góry. Plan zagospodarowania opracował inż. Jan Grabowski, a projekty budowlane i architekturę – inż. Józef Główczewski z Płocka.

Pierwszym dyrektorem Stada został Kajetan Kajetanowicz, który pełnił tę funkcję w latach 1923-1928. Administratorem gospodarstwa rolnego był Tadeusz Zaremba, sekretarzem Stada został Mieczysław Dąbrowski.

W okresie tym rozpoczęto budowę kompleksu stajen jak również formowano załogę. Większość masztalerzy pochodziła z województwa poznańskiego, głównie z Gniezna i okolic. Pierwszym koniuszym Stada był Jan Stachowiak. Należy tu również wspomnieć, że pierwszym trenerem grupy sportowej w tamtym okresie był Gustaw Kajetanowicz, brat dyrektora. W pierwszym roku działania Stada było 85 ogierów wg następującej przynależności rasowej: pełnej krwi angielskiej – 25, czystej krwi arabskiej – 5, półkrwi angielskiej – 23, półkrwi angloarabskiej -1, półkrwi arabskiej – 19, zimnokrwistych – 12. W późniejszym czasie poprzedzającym II wojnę światową zwiększyła się znacznie grupa ogierów angloarabskich, dochodząc do 42 w 1938r., ogierów zaś zimnokrwistych w tym samym roku było tylko 2 przy stanie Stada 166 ogierów. Ze znanych ogierów pełnej krwi kryły tu Bafur i Harlekin.

W 1928 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora PSO – został nim Kazimierz Prądzyński (1928-1933). Kolejnymi dyrektorami Stada do wybuchu II wojny światowej byli Włodzimierz Paszkiewicz (1934-1936) i były zastępca dyr. Paszkiewicza – Stanisław Gościcki (1937-1939). Zastępcami dyrektora byli Stanisław Hay, który odszedł w 1931 r. na stanowisko dyrektora do nowo założonego PSO w Białce, Władysław Nosarzewski przybyły z PSO Bogusławice, Tadeusz Marchowiecki, który po niedługim czasie został przeniesiony do PSK Janów Podlaski, i Andrzej Prądzyński. Asystentami byli Stanisław Gałczyński i Ignacy Marinowicz. Gospodarstwem administrowali wspomniany Tadeusz Zaremba, Józef Zieliński i Tadeusz Surowiecki. Funkcję sekretarza Stada pełnili kolejno wspomniany Mieczysław Dąbrowski – przeszedł do PSK – Racot, Bronisław Skowroński i Longin Przybylski (1936-1943) – przeszedł do PSK Janów Podlaski. Koniuszymi byli Jan Stachowiak (1923-1924), Antoni Witka (1924-1931) – przeszedł do PSO Białka i Paweł Mietz (1931-1945). W okresie międzywojennym podkoniuszym był Leon Fellner, a podkuwaczem od powstania Stada – Ignacy Dyszkiewicz.

Dyrekcja PSO mieściła się do 1938 r. w leżącym na terenie Stada pałacu wybudowanym w 1872 r. według projektu architekta Kornela Gabrielskiego w stylu eklektycznym. W 1938 r. pałac przeszedł na półtora roku w ręce Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych. Marszałek Rydz-Śmigły chciał zorganizować tu zastępczą siedzibę Sztabu Generalnego. W okresie tym wybudowano asfaltową drogę z Sochaczewa i lotnisko.

W gospodarstwie pomocniczym poza produkcją roślinną, która stała na wysokim poziomie, prowadzono tu hodowlę koni (około 30 klaczy angloarabskich), bydła, trzody chlewnej i owiec. Był to świetnie zorganizowany i prowadzony majątek rolny promieniujący postępem i gospodarnością na okolicę.

W pierwszych dniach II wojny światowej – 6.09.1939 r. – Stado wyszło marszem pieszym w kierunku wschodnim. Dotarło do brodu na Wiśle pod Maciejowicami, gdzie zostało zaatakowane przez oddziały V kolumny. Po zaprzestaniu działań wojennych w październiku 1939 r. konie wróciły via Walewice do Łącka i podjęto ponownie działalność hodowlaną pod niemieckim kierownictwem. Zmienił się wówczas przekrój rasowy ogierów. Zostały wprowadzone rasy, których poprzednio praktycznie nie używano na tym terenie, a mianowicie konie: wschodniopruskie i trakeńskie, hanowerskie, beberbeckie, meklemburskie, westfalskie, pomorskie i berberyjskie. Maksymalny stan ogierów w czasie wojny wynosi w 1944 r.: 181 ogierów 11 ras.

Okupacyjnymi dyrektorami byli w 1939-1940r. płk Hans Fellgiebel, a od 1940-1945 r. mjr Georg Steinkopff późniejszy dyrektor Stada w Celle w Niemczech. Sekretarzem był Emil Kutzborski.

W lipcu 1944 r. wszystkie wolne stanowiska w Łącku zajęły ogiery z Janowa Podlaskiego. Również w pobliskich majątkach – Rataje, Duninów, Lucień – rozlokowano janowskie ogiery, wywożone przez okupanta do Niemiec. Wybuch Powstania Warszawskiego przyspieszył decyzję o ich wywozie i ogiery z Janowa Podlaskiego zostały załadowane w Gostyninie do wagonów i wysłane do Niemiec. Z chwilą zbliżania się frontu ogiery z PSO Łąck były także systematycznie przewożone z punktów kopulacyjnych na zachód. Ich droga zakończyła się w Gnieźnie. Tam właśnie zostało Stado oswobodzone.

Już w maju 1945 r. podjęto na nowo pracę w Łącku. Funkcję dyrektora objął ponownie Stanisław Gościcki, pod którego kierownictwem odbudowano zniszczone budynki. W 1947 r. dyrektorem na kilka miesięcy został Juliusz Kłoczowski, a następnie od 1948 do 1952 Stanisław Frątczak. Kolejnymi dyrektorami byli: Edward Michalewicz (1952-1963), Władysław Tomaszewski (1963-1978), Bogusław Misztal (1978-1980, Michał Wojnarowski (od 1980 r. do chwili obecnej).

Zastępcami dyr. lub zootechnikami hodowli koni byli Juliusz Kłoczowski, Stanisław Witkowski, Edward Michalewicz, Jerzy Nosarzewski, Tadeusz Andraszek, Jan Kamieniecki, Krzysztof Tomaszewski, Bolesław Wyszatycki, Jacek Wierzchowiecki, Jacek Gałczyński. Sekretarzami, a w obecnej nomenklaturze głównymi księgowymi byli: Stanisław Witkowski, Irena Jankowska i Stanisław Mikulski. Funkcję koniuszego pełnili kolejno Wojciech Zbanyszek, Jan Kruk, Franciszek Grygier, Józef Nawrocki, Józef Seweryniak i od 1989 r. Jerzy Markiewicz. Podkoniuszowie to T. Bartosik, S. Klimczak, S. Pawlikowski, Józef Sikorski, Jacek Śluborski. Podkuwacze: Jan Stępniak, Władysław Słupiński, Marian Radecki, Paweł Stawicki, Józef Karpiński. Wszyscy wymienieni to wybitni fachowcy o wieloletnim stażu. (…)

W województwie warszawskim i skierniewickim przeważa hodowla konia zimnokrwistego, również lewobrzeżna część woj. płockiego to ostoja hodowli koni zimnokrwistych. Jest tu łowicko-sochaczewski ośrodek hodowli, legitymujący się świetnymi osiągnięciami. Województwo ciechanowskie i prawobrzeżna część woj. płockiego preferują konia szlachetnego. Już od wielu lat stawia się tam ogiery wielkopolskie, wszechstronnie użytkowe, kalibrowe i kościste. Z dużą przyjemnością obserwuje się fakt, że najlepsze ogiery hodowli terenowej wyróżniane na corocznych aukcjach hodowlanych w Głownie i Niestumiu pochodzą od lat po ogierach należących do SO Łąck.

Większość reproduktorów w SO to konie wybitne: głównie w pełnej krwi angielskiej, o których karierze można by pisać książki. Są to najlepsze konie wyścigowe, jakie udało się wyhodować w naszych stadninach, jak również doskonałe koni wyhodowane w Anglii, Francji, Irlandii, USA, np.:

Dixieland (Conor Pass-Dostojna);
Dietmar (Dakota-Dorylea);
Neman (Dakota-Narew);
Juror (Saragan-Jurystka);
Czubaryk (Erotyk-Czeczma).

Nadzór nad pracą Stada sprawowali Adam Sosnowski, Michał Rudowski, Marek Piotrowski, Bolesław Orłoś, Roman Gągorowski, Jerzy Budny i Władysław Byszewski. Same nazwiska luminarzy polskiej hodowli mówią za siebie. Efekty hodowlane w terenie zaistniały dzięki aktywnej współpracy pomiędzy kierownictwem SO a Polskim Związkiem Hodowców Koni, na czele którego stoi dyrektor generalny Jan Wilczak jak również z regionalnymi związkami Mazowieckim Związkiem Hodowców Koni na czele z kierownikiem Panem Robertem Kamińskim, Warszawskim Związkiem HK z Panem Stanisławem Grodzkim i Okręgowym Związkiem HK w Łodzi na czele z Panem Witoldem Dankiewiczem.

Powojenna historia gospodarstwa rolnego była bardzo burzliwa. Bezpośrednio po wojnie do 1947 r. gospodarstwo podlegało dyrekcji Stada. Później podlegało Stadninie Koni w Leszczynie Szlacheckim, następnie na krótko Zarządowi Stadnin Nadbzurzańskich z siedzibą w Walewicach. Wreszcie przejęte zostało przez Inspektorat PGR w Płocku. Te częste zmiany organizacyjne wpłynęły niekorzystnie na rozwój gospodarstwa.

Po wielu latach podziału i zmagań organizacyjnych Stado powraca do swojej pierwotnej formy organizacyjnej (dot. organizacji wewnętrznej) tzn. do granic z 1923 r.

Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Warszawie (obecny właściciel Stada) w dniu 16.12.1993 r. powołała do życia Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w skład której wchodzi majątek Skarbowy Łąck i Góry. Mamy nadzieję, że ta forma organizacyjna zabezpieczy interesy hodowli koni i nie tylko koni, ponieważ w ramach firmy pod nazwą Stado Ogierów w Łąck funkcjonują inne kierunki hodowli, a mianowicie Stadnina Koni Pełnej Krwi, Ferma Trzody Chlewnej, Ferma Drobiu w Górach i Zarodowa Obora w Górach. Ośrodek ten jest w stanie dostarczyć rolnictwu wysokiej klasy materiał zarodowy.

Gospodarstwem Łąck od 1945 r. administrowali: Adolf Gronkiewicz (1945-1957), następnie Zygmunt Walędzik, Tadeusz Głoskowski, Józef Durda, Jan Kamieniecki, Bolesław Wyszatycki obecnie Marek Szczepkowski. Gospodarstwem Góry kierował przez wiele lat z powodzeniem Roman Mąka, Andrzej Szyszka, obecnie Tadeusz Prószyński.

Duże zasługi dla hodowli w minionym okresie miała Zarodowa Ferma trzody Chlewnej.

Genetyczne Centrum Wielkiej Białej Polskiej dostarczyło hodowli wiele tysięcy knurów i loszek. W swojej historii Ferma uczestniczyła we wszystkich Krajowych Wystawach Zwierząt Hodowlanych w Warszawie, jak również w wielu wystawach okręgowych, zdobywając na nich łącznie 24 złote i 10 srebrnych medali w tym Championaty i v-ce Championaty.

Fermą z powodzeniem kierowali: Jadwiga Węgrzyn, Jan Kamieniecki, Michał Franczak, Krzysztof Tomaszewski, Lech Drohomirecki. Duży wpływ na poziom hodowli miało zaangażowanie gł. hodowców Pani Marii Chodowiec, Jarosława Węgorzewskiego, Henryka Kowalczyka, i technika wet. Kazimierza Ciechomskiego. Obecnie fermą kieruje pani Barbara Makuła.

W stadium organizacji jest Centrum Inseminacji Koni, które prowadzi lek. wet. Maciej Florysiak.

Świetną reklamą polskich koni i walorów Łącka są organizowane przejażdżki powozami, możliwość wczasów jeździeckich i zwiedzania Stada przez turystów. Ponadto organizujemy plenery malarskie dla profesjonalistów i amatorów. Efekty pracy twórczej artystów są prezentowane na wystawach poplenerowych, gdzie można nabyć interesujące obrazy w galerii Stada. Posiadamy również kolekcję zabytkowych pojazdów konnych i uprzęży, którą stale powiększamy. Znajdują się tu ciekawe egzemplarze mogące śmiało znaleźć miejsce w światowych muzeach w tej dyscyplinie.

W planach perspektywicznych, wykorzystując doskonałe położenie geograficzne i przyrodnicze, widzimy Łąck jako silny ośrodek hodowlany jak również sportowo-rekreacyjny. Ośrodek przyciągający turystów krajowych i zagranicznych, stwarzający możliwość uprawiania jazdy konnej, powożenia i spacerów pojazdami konnymi, sportów wodnych, łowiectwa, rybołówstwa i pozwalający na bezpośrednie obcowanie z wyjątkowo tutaj bogatą i piękną przyrodą.

Źródło: „Sport Jeździecki w Łącku” (1997) – Michał Wojnarowski